Εξωμήτριος κύηση

Εξωμήτριος κύηση

Μετά τη σύλληψη, το γονιμοποιημένο ωάριο κατεβαίνει από τη σάλπιγγα στη μήτρα για να εμφυτευθεί. Αν η σάλπιγγα έχει κάποιο πρόβλημα ή είναι κλειστή, και αποτρέψει την έξοδο του ωαρίου προς τη μήτρα, τότε αυτό εμφυτεύεται και αναπτύσσεται εκεί. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για εξωμήτριο κύηση. Σπανιότερα (συνήθως μετά από θεραπείες γονιμότητας ή ως αποτέλεσμα εξωσωματικής γονιμοποίησης), η εμφύτευση μπορεί να λάβει χώρα σε άλλα σημεία, όπως σε μια ωοθήκη, στον τράχηλο ή στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να συνυπάρχει ενδομήτριος και εξωμήτριος κύηση, κατάσταση που καλείται ετερότοπη κύηση.

Καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα να γίνει μετεμφύτευση του εμβρύου στη μήτρα, η μόνη λύση είναι να διακοπεί η εγκυμοσύνη. Αν η εξωμήτριος κύηση δεν εντοπιστεί και δεν αντιμετωπιστεί, το έμβρυο θα συνεχίσει να αναπτύσσεται στη σάλπιγγα, μέχρι τη ρήξη της, η οποία θα προκαλέσει οξύ κοιλιακό πόνο και αιμορραγία. Μπορεί ακόμη να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στη σάλπιγγα ή και απώλειά της, και η αιμορραγία, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, είναι δυνατό να επιφέρει ακόμη και θάνατο. Ευτυχώς, οι εξωμήτριες κυήσεις, στη συντριπτική πλειονότητά τους εντοπίζονται εγκαίρως.

Παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εξωμητρίου κύησης είναι:

• οι φλεγμονές της μήτρας και των σαλπίγγων
• οι συμφύσεις (εσωτερικές ουλές) των σαλπίγγων από προηγούμενες επεμβάσεις ή φλεγμονές
• οι ανωμαλίες της διάπλασης των σαλπίγγων
• η ενδομητρίωση
• οι όγκοι σαλπίγγων και ωοθηκών
• τα ινομυώματα της μήτρας
• ορμονικές διαταραχές που επηρεάζουν τη λειτουργικότητα των σαλπίγγων
• ο σπασμός των σαλπίγγων
• προηγούμενη εξωμήτριος κύηση
• προηγούμενη καισαρική τομή
• κάπνισμα
• ηλικία >35 ετών

Έχει παρατηρηθεί επίσης ότι με την αύξηση της πιθανότητας εξωμητρίου κύησης συνδέονται:

• η χρήση του σπιράλ ως αντισυλληπτικής μεθόδου
• οι τεχνικές της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
• οι επεμβάσεις αποκατάστασης των σαλπίγγων
• η τεχνητή διακοπή της κύησης και η αυτόματη αποβολή

Διάγνωση

Συνήθως, τα συμπτώματα μιας εξωμητρίου κύησης γίνονται αντιληπτά περί την 6 η ή 7η εβδομάδα (κάποιες φορές και από την 4 η ). Προκειμένου να γίνει έγκαιρη διάγνωση και να αποφευχθεί ενδεχόμενη ρήξη, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε στο γιατρό σας μόλις υποψιαστείτε την ύπαρξη προβλήματος. Συμπτώματα που πρέπει να σας ανησυχήσουν είναι:

• Κοιλιακός πόνος ή ενόχληση, οξείας ή και ήπιας μορφής, που εντοπίζεται στη μία πλευρά ή διαχέεται σε όλη την κοιλιά και μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία και εμετό. Ο πόνος μπορεί να γίνεται εντονότερος όταν βήχετε ή με την εντερική δραστηριότητα.
• Σταγόνες αίματος ή αιμορραγία, χρώματος κόκκινου ή καφέ, που μπορεί να θυμίζει την αρχή της περιόδου.
• Πόνος στον ώμο, ιδίως όταν είστε ξαπλωμένη. Προσοχή: το σύμπτωμα αυτό μπορεί να (διαγραφή) υποδεικνύει ρήξη εξωμητρίου και εσωτερική αιμορραγία (η οποία διεγείρει νεύρα που φτάνουν ως τον ώμο σας).
• Σε περίπτωση ρήξης (όταν υπάρχει μεγάλη απώλεια αίματος) αδύναμος αλλά ταχύς σφυγμός, ωχρότητα, ζάλη ή λιποθυμία.

Αν ο γιατρός σας υποψιάζεται εξωμήτριο κύηση, θα σας υποβάλει σε μια σειρά εξετάσεων:

• Εξέταση αίματος για την ανίχνευση της β-χοριακής γοναδοτροπίνης, μιας ορμόνης η οποία υποδεικνύει εγκυμοσύνη. Αυξημένη χοριακή, αλλά όχι τόσο όσο θα επέβαλλε η φάση της εγκυμοσύνης στην οποία βρίσκεστε, δηλώνει πιθανώς εξωμήτριο κύηση. Η εξέταση επαναλαμβάνεται συνήθως σε 2-3 μέρες για να επαληθεύσει τη διάγνωση και για να εκτιμηθεί ο ρυθμός αύξησης της βHG, η οποία σε περίπτωση φυσιολογικά εξελισσόμενης κύησης υπερδιπλασιάζεται σε αυτό το χρονικό διάστημα.
• Διακολπική εξέταση. Έντονη ενόχληση στην αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση ή μια διογκωμένη σάλπιγγα μπορεί να υποδεικνύουν εξωμήτριο κύηση.
• Υπερηχογραφική εξέταση προκειμένου να ανιχνευθεί το έμβρυο μέσα στη σάλπιγγα. Συνήθως δεν αναδεικνύεται έμβρυο λόγω του ότι η διάγνωση γίνεται σε πρώιμα στάδια, οπότε και το κύημα είναι μικρό, αλλά παρατηρούνται ευρήματα όπως: διόγκωση σάλπιγγας, πάχυνση της ενδομητρικής κοιλότητας χωρίς κύημα εντός αυτής, ελεύθερο υγρό στον δουγλάσσειο (πίσω από την μήτρα).

Ο γιατρός σας θα σας παρακολουθεί υπερηχογραφικά και με αιματολογικές εξετάσεις μέχρι να επαληθεύσει τη διάγνωση. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί λαπαρασκοπική εξέταση για να ελεγχθούν εσωτερικά οι σάλπιγγες και να απομακρυνθεί το έμβρυο.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Συνήθως η θεραπεία της εξωμητρίου σαλπιγγικής κύησης είναι χειρουργική. Σε περιπτώσεις μη επιπλεγμένης εξωμητρίου κύησης (χωρίς ρήξη) γίνεται λαπαροσκοπικά με ή χωρίς διατήρηση της εμπλεκομένης σάλπιγγας (ανάλογα με τα ευρήματα) . Όταν έχει συμβεί ρήξη της ΕΚ και υπάρχει εσωτερική αιμορραγία με συνυπάρχουσα αιμοδυναμική αστάθεια της ασθενούς η αντιμετώπιση γίνεται με λαπαροτομία (ανοιχτό χειρουργείο) και αφαιρείται η πάσχουσα σάλπιγγα.

Όταν η εξωμήτριος κύηση ανευρίσκεται σε άλλο σημείο (πλην της σάλπιγγας) τότε η αντιμετώπιση εξαρτάται από την περίπτωση. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, ανάλογα με τα αρχικά επίπεδα της β-χοριακής γοναδοτροπίνης, το μέγεθος της εξωμητρίου κύησης και με την παρουσία ή μη εμβρυϊκής καρδιακής λειτουργίας, μπορεί αντί της χειρουργικής προσέγγισης να χορηγηθεί μεθοτρεξάτη ενδομυϊκά σε διάφορα σχήματα.

Μετά την εξωμήτριο

Αν η εξωμήτριος τερματιστεί νωρίς και η σάλπιγγα σωθεί, πιαθανότατα θα μπορείτε να μείνετε έγκυος και να γεννήσετε φυσιολογικά. Ακόμη κι αν η μία σάλπιγγα χαθεί, μπορείτε να έχετε μια φυσιολογογική εγκυμοσύνη, εφόσον η άλλη σάλπιγγα λειτουργεί φυσιολογικά. Αλλά και σε περίπτωση σοβαρής βλάβης των δύο σαλπίγγων, μια υγιής εγκυμοσύνη είναι εφικτή χάρη στις δυνατότητες που παρέχει η εξωσωματική γονιμοποίηση, κατά την οποία το έμβρυο εμφυτεύεται κατευθείαν στη μήτρα. Οι γυναίκες με ιστορικό εξωμητρίου παρουσιάζουν σχετικά αυξημένες πιθανότητες (10-15%) να ξαναέχουν μια εξωμήτριο εγκυμοσύνη στο μέλλον.